Thực hiện ngay sau khi ban hành kết luận giám sát
Chương III, Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003 và Chương VI Quy chế hoạt động của HĐND ban hành kèm theo Nghị quyết 753/2005 của UBTVQH đã quy định cụ thể về hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực, các ban và đại biểu HĐND, từ quy trình ban hành nghị quyết giám sát, cách thức tổ chức đợt giám sát, trách nhiệm của mỗi bên, thời hạn ban hành kết luận giám sát cũng như trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát…
Sau hoạt động giám sát của HĐND huyện Ngọc Hồi những năm qua, nhiều nội dung đã được thực hiện bảo đảm yêu cầu nhờ kiến nghị của Thường trực HĐND. Chính vì vậy, nhiều việc được thực hiện ngay sau khi Thường trực HĐND ban hành kết luận giám sát. Đơn cử, sau giám sát việc bảo đảm Vệ sinh an toàn thực phẩm, thực hiện bếp ăn một chiều trong các trường học năm 2014, UBND huyện đã chỉ đạo ngành GD - ĐT phối hợp với ngành tài chính rà soát nhu cầu kinh phí đầu tư các hạng mục bảo đảm an toàn thực phẩm, thực hiện tốt quy định bếp ăn một chiều, quan tâm chăm sóc sức khỏe cho học sinh các trường bán trú. Mặt khác, định kỳ 6 tháng một lần, UBND huyện trình kỳ họp Báo cáo kết quả thực hiện ý kiến cử tri, chất vấn của đại biểu, kết luận giám sát trong 6 tháng trước đó. Báo cáo này mang tính chất xâu chuỗi hoạt động giám sát trong thời gian giữa hai kỳ họp. Nhờ đó, đại biểu thấy được bức tranh toàn cảnh hoạt động giám sát, nắm bắt xuyên suốt nội dung giám sát. Kết hợp với nội dung Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát, đại biểu có thể tìm được nội dung chất vấn tại kỳ họp.
Ai vi phạm cũng phải chịu trách nhiệm
Kỳ họp thứ 10, QH Khóa XIII sẽ xem xét, thông qua Dự thảo Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND. Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng cho Thường trực HĐND, các ban, HĐND các cấp trong hoạt động giám sát. Cử tri và đại biểu dân cử rất kỳ vọng Luật này sẽ là cơ sở để nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND.
|
Tuy nhiên, không phải ở đâu cũng đạt được điều đó. Nhiều nơi, kết luận giám sát ban hành có rất nhiều nội dung thiết thực, cần phải thực hiện nhưng dễ bị lãng quên bởi nhiều lý do. Có nơi, vì chưa có ngân sách bảo đảm cho việc thực hiện nội dung đó; có nơi do cơ quan quản lý hành chính nhà nước “bận” nhiều việc khác; có nơi vì kết luận giám sát chưa chặt chẽ, thiếu tính thuyết phục. Có nơi, đoàn giám sát ban hành báo cáo giám sát nhưng Thường trực HĐND không tổ chức họp xem xét báo cáo kết quả giám sát để ban hành kết luận giám sát, hoặc ký kết luận giám sát là người không có địa vị pháp lý tương xứng với vị thế… Sau kết luận giám sát của Thường trực HĐND, cơ quan chuyên môn thuộc UBND thực hiện cũng được, không thực hiện cũng chẳng sao… Việc không thực hiện kết luận giám sát của Thường trực HĐND bởi cả lý do khách quan và chủ quan của chủ thể giám sát và đối tượng chịu sự giám sát. Song, nguyên nhân chính ở đây là không có chế tài. Chính vì vậy, hoạt động giám sát của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương nhiều nơi trong thời gian dài hiệu quả chưa cao.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của QH và HĐND các cấp, Dự thảo Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND phải có chế tài để gắn trách nhiệm các bên trong hoạt động giám sát. Theo đó, chủ thể giám sát phải chịu trách nhiệm đối với những nội dung kiến nghị trong kết luận giám sát, kiến nghị phải chính xác, đúng quy định, có tính khả thi; phải chấp hành quy trình, quy định của Luật. Đối tượng chịu sự giám sát buộc phải có giải pháp khắc phục triệt để những kiến nghị sau giám sát, chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền quản lý. Dù là ai vi phạm quy định của luật pháp cũng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật để bảo đảm công bằng trong quá trình thực thi pháp luật. Luật không có chế tài, không phải là luật mà chỉ là quy định, quy trình thực hiện. Vì vậy đề nghị bổ sung điều khoản: “cơ quan, tổ chức, cá nhân người đứng đầu vi phạm các quy định của luật này phải chịu trách nhiệm trước pháp luật”, buộc các đối tượng liên quan phải chấp hành Luật nghiêm túc.
Bên cạnh đó, cần quy định rõ mọi giám sát chuyên đề dù chủ thể là ai, đều phải tổ chức họp xem xét báo cáo giám sát và ban hành kết luận giám sát bằng văn bản đề cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở thực hiện, đại biểu HĐND cơ sở theo dõi kết quả thực hiện; thời hạn ban hành kết luận giám sát là 7 ngày sau khi họp kết luận.
Nguồn Báo đại biểu nhân dân