Kỳ họp thứ Năm, HĐND tỉnh khóa XVIII, nhiệm kỳ 2016 – 2021 (Ảnh: Thanh Phong)
Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, HĐND tỉnh Phú Thọ nhiệm kỳ 2016 - 2021 có 10/79 đại biểu HĐND tỉnh hoạt động chuyên trách, gồm 2 đồng chí Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, 7 đồng chí Phó trưởng Ban của HĐND tỉnh và một đại biểu là Chánh Văn phòng HĐND tỉnh. Để điều hoà, phối hợp các hoạt động của HĐND tỉnh, ngay từ đầu năm, Thường trực, các Ban của HĐND tỉnh đã phối hợp xây dựng và ban hành chương trình công tác năm, bao gồm chương trình giám sát, khảo sát, chương trình kỳ họp của HĐND tỉnh, các chương trình làm việc của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND tỉnh một cách khoa học, tránh chồng chéo. Chương trình hoạt động của HĐND được xây dựng chi tiết, cụ thể bám sát chương trình hoạt động của Tỉnh uỷ, phù hợp với chương trình làm việc của UBND tỉnh và các cơ quan liên quan. Trong quá trình chỉ đạo và triển khai các hoạt động của HĐND có sự điều chỉnh các nội dung, chương trình để phù hợp với tình hình thực tế.
Thường trực HĐND tỉnh đã chủ trì ký kết quy chế phối hợp công tác với UBND tỉnh, Đoàn ĐBQH tỉnh, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh. Trên cơ sở quy chế phối hợp hoạt động, Thường trực HĐND tỉnh giữ mối liên hệ thường xuyên với UBND, Đoàn ĐBQH và Ủy ban MTTQ tỉnh trong công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cùng với UBND tỉnh thống nhất, quyết định những vấn đề quan trọng, phát sinh đột xuất giữa hai kỳ họp, đảm bảo công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp kịp thời, thông suốt, đúng quy định của pháp luật.
Hoạt động của HĐND tỉnh tiếp tục được đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng qua từng kỳ họp. Trước mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND, UBND tỉnh rà soát các nội dung chuyên đề để điều chỉnh, bổ sung kịp thời vào chương trình kỳ họp; tổng hợp, rà soát việc thực hiện lời hứa, ý kiến, kiến nghị của cử tri để báo cáo trước HĐND tỉnh. Công tác tuyên truyền về kỳ họp đã được quan tâm theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp. Thường trực HĐND tỉnh xây dựng kế hoạch tuyên truyền, tổ chức họp báo để thông tin, định hướng tuyên truyền về kỳ họp. Những nội dung cần tập trung tuyên truyền được giao cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị thông tin, tuyên truyền; tăng cường thực hiện các tin, bài, phóng sự phản ánh tiến độ, kết quả thực hiện lời hứa, kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri trước mỗi kỳ họp để cử tri theo dõi, giám sát. Kỳ họp được chỉ đạo, điều hành theo hướng linh hoạt, dành nhiều thời gian cho hoạt động thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình tại hội trường; tạo không khí dân chủ, cởi mở, thẳng thắn trong thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình, qua đó đã phát huy được tinh thần trách nhiệm của đại biểu HĐND cũng như trách nhiệm của thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trả lời chất vấn, giải trình. Hoạt động thảo luận tại hội trường cũng được chỉ đạo đổi mới, cải tiến theo hướng lựa chọn những nhóm vấn đề được cử tri và đại biểu HĐND tỉnh quan tâm nhiều để tránh trùng lặp về nội dung, đồng thời gắn thảo luận với các báo cáo giải trình của các cơ quan chức năng của tỉnh về các nội dung mà đại biểu HĐND còn có những ý kiến khác nhau.
Thường trực HĐND, các Ban của HĐND đã thực hiện tốt chương trình giám sát, khảo sát theo kế hoạch đề ra. Tiếp tục có nhiều sáng tạo, đổi mới trong hoạt động giám sát theo hướng cải tiến quy trình, hình thức giám sát (giám sát thông qua văn bản, giám sát tại thực địa), giảm tối đa thành phần tham gia đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh hoặc các Ban của HĐND tỉnh; giảm tối đa phương tiện phục vụ giám sát (đi xe chung do Văn phòng HĐND tỉnh bố trí) khi về cơ sở; đối tượng giám sát cũng mang tính đại diện cao, hạn chế thấp nhất trùng lặp đối tượng giữa các đoàn giám sát. Trong quá trình giám sát tăng cường hoạt động khảo sát, kiểm tra thực tế tại cơ sở. Trong năm, Thường trực HĐND tỉnh đã chỉ đạo, hướng dẫn các tổ đại biểu HĐND tỉnh tiến hành giám sát về các nội dung còn vướng mắc, khó khăn trên địa bàn. Qua giám sát, đã phát sinh nhiều nội dung được các tổ đại biểu và đại biểu HĐND tỉnh tổng hợp, chất vấn, đề nghị giải trình tại kỳ họp thứ Tư, thứ Năm, HĐND tỉnh. Việc tổng hợp các kiến nghị sau giám sát của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, tổ đại biểu HĐND tỉnh chuyển đến các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền được quan tâm. Việc theo dõi, giám sát kết quả thực hiện lời hứa, giải quyết kiến nghị sau giám sát của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND được tăng cường. Theo yêu cầu của Thường trực HĐND tỉnh, hai chuyên mục "Đại biểu dân cử và cử tri", "Giám đốc sở với cử tri" phát trên sóng truyền hình tỉnh vào ngày 15 và 25 hàng tháng thường xuyên phản ánh tiến độ, kết quả thực hiện lời hứa của người trả lời chất vấn để cử tri theo dõi, giám sát. Kết quả thực hiện kết luận của Chủ tọa kỳ họp, lời hứa của thủ trưởng các sở, ngành được báo cáo bằng văn bản tại kỳ họp sau liền kề. Với sự giám sát thường xuyên, sát sao bằng nhiều hình thức của HĐND tỉnh, kết luận của Chủ tọa kỳ họp, lời hứa với cử tri của thủ trưởng sở, ngành tại mỗi kỳ họp cơ bản được tổ chức thực hiện nghiêm túc, đầy đủ; đảm bảo hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát.
Trong khi chưa có Quy chế hoạt động mẫu và hướng dẫn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành Hướng dẫn tiêu chí, phương pháp xếp loại hoạt động năm 2017 của đại biểu, tổ đại biểu HĐND tỉnh khóa XVIII, nhiệm kỳ 2016 - 2021. Việc xếp loại đại biểu, tổ đại biểu HĐND tỉnh được thể hiện bằng thang điểm cụ thể đảm bảo khách quan, phù hợp với kết quả hoạt động của đại biểu, tổ đại biểu và phân thành 03 loại: Tốt, khá và trung bình. Qua việc chấm điểm, xếp loại đại biểu và tổ đại biểu HĐND tỉnh đã góp phần cụ thể hóa, nâng cao trách nhiệm của đại biểu, tổ đại biểu trong việc tham gia các hoạt động của HĐND tỉnh, nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND tỉnh.
Hoạt động tiếp xúc cử tri của các đại biểu HĐND tỉnh tiếp tục được đổi mới; số lượng điểm tiếp xúc cử tri tăng hơn so với trước, thành phần tiếp xúc được mở rộng; đề cương tiếp xúc cử tri tập trung vào những vấn đề trọng điểm được đông đảo cử tri quan tâm; các kiến nghị của cử tri trước và sau kỳ họp được tổng hợp đầy đủ, kịp thời gửi đến UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan liên quan có trách nhiệm trả lời theo quy định. Năm 2017, Thường trực HĐND tỉnh đã có văn bản đề nghị Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh chỉ đạo Uỷ ban MTTQ các huyện, thành, thị phối hợp với tổ trưởng các tổ đại biểu HĐND tỉnh nhằm tăng cường công tác tuyên truyền, quán triệt về mục đích, yêu cầu, nội dung của các cuộc tiếp xúc cử tri đến Nhân dân; theo dõi, nắm chắc tình hình liên quan đến khiếu nại, tố cáo để hướng dẫn, giải thích cho công dân; bố trí lựa chọn địa điểm, điều hành hội nghị tiếp xúc cử tri đảm bảo đúng mục đích yêu cầu, nội dung của buổi tiếp xúc.
Các nội dung mà HĐND quyết định tại kỳ họp được các đại biểu xem xét, thảo luận với trách nhiệm cao. Đối với những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, Chủ toạ kỳ họp yêu cầu các cơ quan làm rõ để đại biểu HĐND tỉnh có thêm căn cứ xem xét, biểu quyết thông qua Nghị quyết. Các Nghị quyết chuyên đề được thông qua tại các kỳ họp có tính khả thi với giải pháp đồng bộ, trọng tâm, cụ thể đi vào cuộc sống, là cơ sở pháp lý quan trọng để UBND tỉnh và các cơ quan, đơn vị có liên quan chỉ đạo, điều hành, góp phần tích cực đưa kinh tế - xã hội của tỉnh không ngừng phát triển, các mục tiêu và nhiệm vụ kinh tế - xã hội cơ bản hoàn thành, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động, năm 2018, HĐND tỉnh sẽ tiếp tục tập trung nâng cao hơn nữa trách nhiệm của đại biểu hoạt động chuyên trách; tăng cường công tác điều hòa, phối hợp hoạt động giữa các Ban của HĐND tỉnh. Không ngừng đổi mới hoạt động các kỳ họp HĐND theo hướng dân chủ, chất lượng, đảm bảo quyết định những vấn đề quan trọng phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Tiếp tục tăng cường hơn nữa việc đi cơ sở để tiếp xúc cử tri, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Thực hiện đổi mới trong các hoạt động giám sát, thẩm tra, trong đó, chú trọng nghiên cứu xây dựng đề cương, đổi mới phương thức tổ chức giám sát, nâng cao chất lượng kết luận giám sát; tăng cường giám sát và thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát, lời hứa của các cơ quan, đơn vị, kết quả giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Tiếp tục thực hiện việc tập huấn, bồi dưỡng đại biểu HĐND, nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu hoạt động kiêm nhiệm, nhất là đại biểu ở cơ sở.
Vi Trọng Lễ - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh