Có thể nói, 14 giải pháp đưa ra chính là kim chỉ nam để Tòa án nhân dân tỉnh lãnh, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng trong công tác giải quyết, xét xử các loại án trong thời gian qua. Đặc biệt trong bối cảnh tình hình tội phạm còn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, số lượng các vụ án hình sự, dân sự, kinh doanh thương mại gia tăng, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, tội phạm tham nhũng được đẩy mạnh. Trên cơ sở triển khai thực hiện 14 giải pháp trọng tâm, Tòa án nhân dân tỉnh đã chú trọng vào 5 giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, góp phần bảo đảm an ninh chính trị tại địa phương.

Tòa án nhân dân tỉnh đã chỉ đạo đẩy mạnh áp dụng thống nhất pháp luật. Trong đó, thường xuyên lấy ý kiến tổng hợp thực tiễn công tác xét xử, quá trình áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật, kịp thời xin ý kiến, giải đáp các vướng mắc về chuyên môn, nghiệp vụ. Chú trọng việc viện dẫn, áp dụng án lệ trong xét xử, góp phần bổ khuyết cho hệ thống quy phạm pháp luật hiện nay. Yêu cầu xây dựng các phiên tòa mẫu, đảm bảo chỉ tiêu mỗi Thẩm phán tổ chức ít nhất 02 phiên tòa rút kinh nghiệm. Mỗi phiên tòa rút kinh nghiệm là buổi học kết hợp giữa thực tiễn với lý luận nhằm từng bước nâng cao chất lượng tranh tụng, kỹ năng điều khiển phiên tòa của Thẩm phán, chất lượng tham gia xét xử của Hội thẩm nhân dân, kỹ năng viết biên bản phiên tòa của Thư ký, kỹ năng viết bản án của Thẩm phán chủ tọa phiên tòa. Xác định chất lượng tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm là tiêu chí thi đua quan trọng của mỗi đơn vị và của các Thẩm phán, Thư ký Tòa án nhân dân hai cấp.

Chỉ đạo thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng viết bản án, quyết định. Phát huy hiệu quả hoạt động tổ chức tập huấn, rút kinh nghiệm của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, của Ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân về nghiệp vụ và các tồn tại, hạn chế của các bản án, quyết định đã ban hành. Bảo đảm các bản án, quyết định ban hành đúng theo mẫu hướng dẫn, có sức thuyết phục cao, khắc phục tình trạng bản án tuyên không rõ ràng, khó thi hành.  100% các bản án, quyết định có hiệu lực được đăng trên trang thông tin điện tử của Tòa án.

Tổ chức xét xử trực tuyến là một trong những giải pháp hữu hiệu để đảm bảo xét xử các vụ án đúng thời hạn, giải quyết tình hình án tồn đọng, Tòa án nhân dân hai cấp của tỉnh đã khắc phục khó khăn tổ chức thành công hơn 100 phiên tòa trực tuyến theo Nghị quyết số 33/2021/QH15 ngày 12 tháng 11 năm 2021 của Quốc hội về việc tổ chức các phiên tòa trực tuyến, kết nối nhiều điểm cầu để tổ chức rút kinh nghiệm xét xử. Từ đó nâng cao kỹ năng hỏi, xét hỏi và điều khiển tranh tụng tại phiên tòa, đặc biệt là kỹ năng xử lý các tình huống phát sinh tại phiên tòa, nâng cao chất lượng xét xử các vụ án hình sự nói riêng cũng như chất lượng phiên tòa nói chung.

Để đảm bảo tiến độ giải quyết, xét xử các vụ, việc hành chính, dân sự, kinh doanh thương mại, điểm nghẽn nằm ở khâu thẩm định, định giá, cung cấp chứng cứ, tài liệu trong quá trình tố tụng; Tòa án nhân dân tỉnh đã chủ động phối hợp Uỷ ban nhân dân tỉnh và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh ký kết Quy chế phối hợp. Trên cơ sở đã khắc phục tình trạng thẩm định, định giá, cung cấp chứng cứ, tài liệu để lâu, kéo dài như trước đây. Việc phối hợp đã giúp cho Tòa án tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết án, đặc biệt là những vụ án tranh chấp, khiếu kiện, khiếu nại liên quan đến lĩnh vực đất đai, giúp công tác tống đạt, niêm yết các văn bản tố tụng, cung cấp chứng cứ và cử người tham gia tố tụng cơ bản đúng quy định. Thông qua việc phối hợp đã có ý kiến, đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh giải quyết được một số vụ việc kịp thời, đảm bảo hài hòa quyền, lợi ích của công dân, Nhà nước theo đúng quy định của pháp luật. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho Tòa án hoàn thành tốt nhiệm vụ giải quyết, xét xử các loại vụ án theo thẩm quyền. Bên cạnh đó, tiếp tục chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác hòa giải và đối thoại, đặc biệt là triển khai thi hành có hiệu quả Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, nâng tỷ lệ hòa giải, đối thoại đạt tỷ lệ bình quân là 67%.

Để nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ, việc, đạt và vượt các chỉ tiêu đã được đề ra, Tòa án nhân dân tỉnh xác định công tác kiểm tra là một khâu đột phá. Tiến hành tổ chức kiểm tra dưới nhiều hình thức: Tự kiểm tra toàn diện do người đứng đầu đơn vị thực hiện thường xuyên, gửi báo cáo về Phòng Kiểm tra nghiệp vụ và Thi hành án; Tòa án nhân dân tỉnh thành lập các đoàn kiểm tra theo chuyên đề, kiểm tra đột xuất,… Trong đó, tập trung kiểm tra khâu yếu, việc khó để kịp thời phát hiện, chỉ rõ các tồn tại, hạn chế, đề ra giải pháp, lộ trình khắc phục; đưa vào nội dung tập huấn, rút kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng xét xử. Đồng thời, không để vụ, việc quá hạn luật định, hoặc để lâu, kéo dài do Thẩm phán thiếu trách nhiệm. Kết quả kiểm tra là một trong những tiêu chí bình xét thi đua, nguồn thông tin quan trọng để xem xét chuyển đổi, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ.

Với những giải pháp đột phá, năm 2023 và 06 tháng đầu năm 2024, số lượng các loại vụ, việc thụ lý tăng 363 vụ so với cùng kỳ nhưng Tòa án nhân dân hai cấp đã giải quyết, xét xử đạt tỷ lệ cao hơn năm trước 2,2%. Chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án tiếp tục được nâng lên, tỷ lệ các bản án quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan được hạn chế ở mức thấp (dưới 1,5%), đáp ứng yêu cầu mà Nghị quyết của Quốc hội đề ra. Việc xét xử các vụ án hình sự đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không có trường hợp kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Công tác giải quyết các vụ, việc dân sự, khiếu kiện hành chính được Tòa án giải quyết thận trọng, khách quan, nghiên cứu, xác minh, thu thập chứng cứ và tổ chức xét xử đảm bảo cả về tiến độ, chất lượng. Việc tranh tụng tại phiên tòa ngày càng được nâng cao và đổi mới theo hướng thực chất. Công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chuyên môn được tập trung giải quyết, xét xử đạt và vượt chỉ tiêu mà Nghị quyết của Quốc hội và Tòa án nhân dân tối cao giao. Bên cạnh đó, Tòa án nhân dân hai cấp còn chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đào tạo, tập huấn nhằm củng cố, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án “vừa hồng, vừa chuyên”, gắn với phong trào thi đua xuyên suốt “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, với phương châm “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”. Tích cực đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Tòa án. Đẩy mạnh mô hình bộ phận hành chính tư pháp nhằm cải cách về quy trình tiếp nhận, xử lý đơn thư, thụ lý hồ sơ các vụ, việc, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi đến làm việc tại Tòa án.

Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ, việc, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Phú Thọ sẽ tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế; giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn hoạt động. Đồng thời phát triển, hoàn thiện theo hướng nâng cao yêu cầu, chất lượng đối với một số giải pháp về cải cách tư pháp theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Từ đó, xây dựng Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Phú Thọ trong sạch, vững mạnh và xứng đáng là biểu tượng của công lý; mang công bằng, lẽ phải và niềm tin đến với Nhân dân, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

                         Đ/c Đỗ Ngọc Tuấn
        TUV, Chánh án TAND tỉnh Phú Thọ