Về tên gọi của Quy định: Quy định số 30-QĐ/TW tên gọi là Quy định thi hành Chương VII và Chương VIII Điều lệ Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng. Quy định số 22-QĐ/TW tên gọi là Quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Về bố cục văn bản: Quy định số 30 trước đây quy định theo từng điều trong Điều lệ Đảng. Quy định 22 gồm 7 Chương, 36 điều, được sắp xếp theo từng nhóm chuyên đề, mang tính hệ thống chuyên sâu hơn.

Về nguyên tắc chung: Quy định 22 bổ sung thêm nội dung “...kịp thời phát hiện nhân tố mới, tích cực để phát huy, phải bảo vệ cái đúng, bảo vệ người tốt, cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung...”. Đồng thời quy định rõ “Mọi tổ chức đảng và đảng viên đều bình đẳng trước kỷ luật của Đảng và đều phải chịu sự kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, không có ngoại lệ” khẳng định quan điểm nhất quán, nguyên tắc của công tác xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay.

Quy định 22 đã xây dựng riêng điều 3 để giải thích, làm rõ nội hàm công tác kiểm tra, giám sát giúp cho việc nghiên cứu, áp dụng trong thực tế được cụ thể, chi tiết và rõ ràng; đồng thời bổ sung thêm nội dung “...kiểm tra việc chấp hành các... quyết định, quy chế, kết luận của Đảng” và “giám sát việc chấp hành quyết định, quy chế, kết luận... khắc phục sửa chữa hạn chế, khuyết điểm, vi phạm (nếu có)”. Bổ sung thêm nội dung “giám sát là việc... nắm bắt, kết luận hoạt động...”; như vậy, khi tiến hành giám sát cũng phải tiến hành thẩm tra, xác minh.

 Một trong những điểm mới được quy định cụ thể ngay từ chương đầu trong Quy định 22 đó là việc chỉ rõ quyền, trách nhiệm của đối tượng kiểm tra, giám sát “không được sử dụng thiết bị ghi âm, ghi hình, thu phát sóng khi làm việc với chủ thể kiểm tra, giám sát”. Bổ sung nội dung này nhằm đảm bảo tất cả những thông tin trong quá trình kiểm tra, giám sát của Đảng được quản lý chặt chẽ, nghiêm túc, tránh tình trạng phát tán thông tin tràn lan, không đúng mục đích, sai bản chất, nhằm động cơ không trong sáng. Cùng với đó Quy định 22 cũng đã quy định cụ thể về phương pháp tính thời gian bắt đầu của cuộc kiểm tra, giám sát “là thời gian được tính từ ngày chủ thể kiểm tra, giám sát công bố quyết định kiểm tra, giám sát hoặc ngày nhận được báo cáo của đối tượng kiểm tra, giám sát đến ngày kết thúc cuộc kiểm tra, giám sát đó”.

Trước yêu cầu đảng viên phải tiên phong, gương mẫu trong việc chấp hành nghiêm pháp luật của Nhà nước, công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng càng cần phải được tăng cường, nâng cao chất lượng, hiệu quả. Ban Chấp hành Trung ương đã bổ sung quy định yêu cầu cấp ủy, tổ chức đảng phải “lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên chấp hành pháp luật của Nhà nước”; bổ sung nội dung kiểm tra, giám sát đối với đảng viên về “tiêu chuẩn đảng viên, tiêu chuẩn cấp ủy viên”. Đồng thời bổ sung nội dung cấp ủy tiến hành “Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng, đảng viên ở lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, quan trọng hoặc liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành”  nhằm tăng cường trách nhiệm của cấp ủy các cấp trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra. 

Cùng với việc bổ sung nội dung kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng; Quy định 22 cũng bổ sung một số nội dung về công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng, đảng viên, cụ thể: Bổ sung nội dung giám sát của các cơ quan tham mưu giúp việc đối với tổ chức đảng “việc chấp hành... quy chế, kết luận của Đảng”; bổ sung nội dung giám sát đối với đảng viên “việc thực hiện... nhiệm vụ cấp ủy viên liên quan đến lĩnh vực phụ trách của đối tượng giám sát”; bổ sung thêm nội dung các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy trong quá trình kiểm tra có quyền “đề nghị cơ quan có thẩm quyền giám định chuyên môn, kỹ thuật liên quan đến nội dung kiểm tra”. 

Thực hiện chủ trương về việc phân cấp, phân quyền theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017, Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII); tăng thẩm quyền ủy ban kiểm tra cấp trên có quyền “chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra cấp dưới về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng”, bổ sung nội dung yêu cầu “Khi cấp ủy, ban Thường vụ cấp ủy, tổ chức đảng gửi các văn bản, báo cáo cho cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy cấp trên thì đồng gửi ủy ban kiểm tra cấp trên”. Đây là những điểm mới được bổ sung nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của ủy ban kiểm tra cấp trên đối với cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra cấp dưới. Bên cạnh đó, để nhất quán quan điểm chỉ đạo “giám sát phải mở rộng” theo các văn bản của Trung ương, Quy định 22 đã bổ sung thêm nội dung giám sát của ủy ban kiểm tra các cấp đối với tổ chức đảng “Việc thực hiện các kết luận, quyết định kiểm tra, giám sát và kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm”; nội dung giám sát đối với đảng viên “thực hiện các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng... về tư tưởng chính trị...trách nhiệm nêu gương”. Đồng thời bổ sung nội dung “Ủy ban kiểm tra phân công thành viên ủy ban dự các cuộc họp của cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy cùng cấp, cử cán bộ kiểm tra dự các hội nghị của cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới” và bổ sung nội dung về xác định dấu hiệu vi phạm thông qua “Phản ánh của các phương tiện thông tin đại chúng đã được kiểm chứng”.

Trường hợp xem xét, xử lý kỷ luật đối với đảng viên vi phạm đã chuyển sang tổ chức đảng mới; trước đây do tổ chức đảng cấp trên của đảng bộ quản lý đảng viên trước và hiện nay tiến hành xem xét, xử lý; Quy định 22 bổ sung thêm nội dung “...do tổ chức đảng cấp trên của đảng bộ quản lý đảng viên trước đây và hiện nay xem xét, xử lý hoặc chỉ đạo tổ chức đảng cấp dưới xem xét, xử lý theo thẩm quyền”; quy định trên đã giúp cho việc xem xét, xử lý được linh hoạt hơn, tùy vào mỗi vụ việc cụ thể.

Quy định 22 bổ sung thẩm quyền thi hành kỷ luật đối với đảng viên của Ban thường vụ đảng ủy cơ sở và của Ủy ban Kiểm tra đảng ủy cơ sở, cụ  thể:  “Ban thường vụ đảng ủy cơ sở quyết định khiển trách, cảnh cáo đảng viên trong đảng bộ...” và “Ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở quyết định hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo đảng viên trong đảng bộ...”. Bổ sung thẩm quyền kỷ luật đối với tổ chức đảng của Ban thường vụ đảng ủy cơ sở và Ủy ban kiểm tra, cụ thể: “Cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy từ cấp cơ sở trở lên có quyền kỷ luật tổ chức đảng cấp dưới theo quy định” và “Ủy ban kiểm tra các cấp... quyết định hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo tổ chức đảng trực thuộc cấp ủy cấp dưới”. Bổ sung việc thi hành kỷ luật đối với đảng viên vi phạm pháp luật, cụ thể: “Đảng viên bị khởi tố, truy tố hoặc bị tạm giam hoặc do cơ quan thanh tra, kiểm toán cung cấp nội dung vi phạm pháp luật thì tổ chức đảng có thẩm quyền chủ động, kịp thời kiểm tra, kết luận và xem xét, xử lý kỷ luật đảng viên có vi phạm đến mức phải xử lý, không chờ kết luận hoặc tuyên án của tòa án hoặc kết luận của cơ quan thanh tra, kiểm toán...” và “Đảng viên có vi phạm bị truy nã hoặc bị tóa án tuyên phạt từ hình phạt cải tạo không giam giữ trở lên thì tổ chức đảng có thẩm quyền quyết định khai trừ hoặc xóa tên trong danh sách đảng viên...”. 

Bổ sung thẩm quyền giải quyết tố cáo “Cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy, ủy ban kiểm tra có nhiệm vụ giải quyết tố cáo đối với tổ chức đảng và đảng viên thuộc phạm vi quản lý của cấp ủy cùng cấp. Tổ chức đảng có nhiệm vụ giải quyết tố cáo đối với tổ chức đảng, đảng viên thuộc phạm vi phụ trách. Chi bộ có nhiệm vụ giải quyết tố cáo đối với đảng viên thuộc phạm vi quản lý”. Trường hợp khi đảng viên đã nghỉ hưu “Trường hợp đảng viên là cấp ủy viên các cấp hoặc cán bộ thuộc diện cấp ủy các cấp quản lý đã nghỉ hưu, nếu bị tố cáo vi phạm khi đang công tác thì thẩm quyền giải quyết tố cáo được thực hiện như đang đương chức”. Bổ sung nguyên tắc giải quyết tố cáo “Nếu đơn tố cáo giấu tên, mạo tên nhưng rõ địa chỉ, đối tượng và nội dung tố cáo thì tổ chức đảng có thẩm quyền nắm tình hình để làm cơ sở kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng, đảng viên bị tố cáo”.

Bổ sung thẩm quyền giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng đối với ủy ban kiểm tra, ban thường vụ cấp ủy cơ sở “Việc giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng được tiến hành từ ủy ban kiểm tra, ban thường vụ cấp ủy hoặc cấp ủy từ cấp cơ sở trở lên”; bổ sung làm rõ cấp giải quyết khiếu nại lần đầu “Ban thường vụ cấp ủy hoặc cấp ủy là cấp giải quyết khiếu nại kỷ luật lần đầu của tổ chức đảng đối với quyết định kỷ luật của ủy ban kiểm tra cùng cấp”; bổ sung phạm vi giải quyết khiếu nại “Không giải quyết những trường hợp khiếu nại sau:... từ chối nhận quyết định kỷ luật hoặc quyết định giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng”; bổ sung thẩm quyền chuẩn y, thay đổi hoặc xóa kỷ luật của ủy ban kiểm tra đảng ủy, Ban thường vụ đảng ủy “Ủy ban kiểm tra đảng ủy, ban thường vụ đảng ủy hoặc đảng ủy từ cấp cơ sở trở lên có thẩm quyền chuẩn y, thay đổi hoặc xóa bỏ hình thức kỷ luật đối với đảng viên, tổ chức đảng do tổ chức đảng cấp dưới quyết định...”.

Ngoài các nội dung cơ bản trên, Quy định 22-QĐ/TW còn được chỉnh sửa, lược bỏ hoặc bổ sung một số nội dung cho phù hợp với các quy định hiện nay của Đảng.

Đinh Công Thực 
Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy